Wortels koken

12 Minuten

Wortels zijn een in Nederland veel gegeten groente. Deze gezonde oranje groente heeft bij mening familie op tafel gestaan. Er zijn vele soorten bereidingen mogelijk. Het meer traditionele koken maar ook het stomen of in de oven wordt steeds vaker gedaan. Ook in vele recepten is het een populair ingredient denk aan heerlijke soepen, pastasaus, salades en zelfs toetjes!

Waar komen wortels vandaan

De wortel die wij eten is gemaakt door kruising van verschillende soorten. Hierbij worden de eigenschappen van verschillende planten met elkaar gecombineerd. Dit zorgt ervoor dat je op DNA niveau een volledig nieuwe plant krijgt. Het is de bedoeling om de goede eigenschappen over te nemen naar de nieuwe plant. Dit proces kan jaren duren.

De eerste wortelen die wij in Nederland gegeten hebben kwamen uit Iran en waren nog wit. Ze werden door de Vereenigde Oostindische Compagnie (V.O.C.) meegenomen in de zeventiende eeuw. De oranje variant kwam pas een paar jaren later. De Nederlandse agrarische sector liep in deze periode erg voor op de overige wereld. De Nederlanders kregen het voor elkaar om een oranje soort te kweken. De werd opgedragen als eerbetoon aan Willem van Oranje-Naussau en de rest van de koninklijke familie. Wat men toen niet wist is dat de oranje wortels al voor deze tijd bestonden in andere delen van de wereld. In het buitenland wordt er naar oranje wortels nog vaak gerefereerd als “Dutch Carrots”.

Wortels telen

Het telen van deze groente is gemakkelijk te doen in eigen tuin of bakken. Al in januari kan deze gezaaid worden en met een beetje geluk kan de zelfde voorjaar al eten. Als je zorgt dat ze de ruimte hebben groeien ze beter en worden ze groter. In Nederland wordt ook professioneel of beroepsmatig de groente verbouwd. Dit met ongeveer 7000 hectare. Er zijn verschillende manieren waarop de teelt plaats vindt. Je hebt de:

• Bedekte vroege teelt
• Onbedekte vroege teelt
• Zomer teelt
• Herfst teelt

Met bedekt en onbedekt wordt bedoelt het beschermen tegen de vorst gedurende de koudere maanden. Dit kan gedaan worden met plastic of met stro. In de winter tot in mei wordt de peen geoogst.

Hoe maak je wortels schoon

Natuurlijk zijn er verschillende soorten wortels die niet allemaal dezelfde schoonmaak vereisen. Meestal is het verstandig de wortel goed onder de kraan af te spoelen om zo eventueel zand wat er nog op zit te verwijderen. Daarna schrap je de peen. Dit doe je door een mesje langs de schil te halen zodat je alle onregelmatigheden er vanaf haalt. Het helemaal schillen is niet nodig maar kan wel. Een handig keukengereedschap hiervoor is de dunschiller. Bij wat grovere varianten is het soms wel handig om de schil te verwijderen. Na het schrappen of schillen kan je de wortel in stukjes snijden maar je kan ze ook als geheel koken. Dit is afhankelijk van de bereiding die je ingedachte hebt. Soms kan het handig zijn de wortel is gelijke stukken ze snijden omdat dit ervoor zorgt dat deze ook gelijk gaart in de oven of pan.

Hoe wortel bewaren

Een verse wortel is fel van kleur, ziet er fris uit en is hard. Het kan zijn dat er bovenaan de nog een randje groen is. Dit heeft niks te maken met het verouderen van de groente maar deze is dan niet volledig onder de grond geweest tijdens het telen. Dit stukje krijgt daardoor een groene kleur.

Dit is de houdbaarheid:

• Wortelen met loof (het groene deel) kan je 2 dagen bewaren
• Wortelen zonder loof blijven 1-2 weken houdbaar.
• Winterwortelen kan je tot 4 weken bewaren.
• Wortelen invriezen kan ook. Hou rekening met 12 maanden maximaal

Je kan zet het beste in de groente la van de koelkast leggen. Zonder loof mag het ook in de kelder of voorraadkast. Zolang het hier maar koel en droog is. Sommige fruit soorten hebben een slechte effect op de houdbaarheid. Zo wil je peren, appels, bananen en tomaten uit de buurt houden van jouw oranje ingredient.

Welke soorten wortels zijn er

Er zijn verschillende soorten type wortelen. Doordat deze echter zo vaak met elkaar gekruist zijn is het echter lastig de bepalen tot welke soort een specifiek geval behoort. Een andere manier van indexeren is daarom het bekijken naar grofheid. De meeste grove worden niet gebruik voor de reguliere winkel maar zijn wel weer geschikt als veevoer.

Types

• Bospeen en waspeen
• Nantes
• Winterpeen: onder andere Flakkeese en Berlikummer
• Parijse broei (ronde peen)

De penen worden op grofheid en gewicht ingedeeld:

• Fijne peen met een gewicht tussen 12 en 150 gram
• Middelgrove en grove peen
  • B-peen met en gewicht van 50 tot 200 gram
  • C-peen met een gewicht van 200 tot 400 gram
  • D-peen met een gewicht van meer dan 400 gram

Zijn wortels gezond?

Een van de redenen waarom dit ingredient zo populair is komt doordat het erg gezond is. Ze bevatten een hoog gehalte aan betacaroteen en vitamine A. Beide zijn erg belangrijk voor je ogen. Daarom hoog je ook vaak dat wortels gezond zijn voor je ogen. Naast deze gezonde stoffen bevat het ook vitamine B, C, K en verschillende mineralen zoals ijzer, mangaan, magnesium, kalium, fosfor en calcium. Het heeft een positief effect op je immuunsysteem en vele andere gezonde effecten. Al met al kan je dus wel stellen dat het een gezonde groente is.

Voedingswaarde Gekookte wortels

De waarden worden altijd per 100 gram weergegeven.